O motylach
Motyle to druga największa pod względem liczebności grupa owadów. Istnieją na naszym świecie dużo dłużej niż człowiek, ich najstarsze skamieniałości pochodzą z okresu triasu, a to oznacza że owady te latały jeszcze pomiędzy dinozaurami. Na naszej planecie są już od ponad 200 milionów lat! Na samym terenie naszego kraju możemy zaobserwować ponad 3 000 gatunków tego uskrzydlonego owada, a na całym świecie jest ich aż 150 000. Motyle występują na wszystkich kontynentach z wyjątkiem Antarktydy. Są one również ważnymi oznacznikami stanu środowiska naturalnego. Ze względu na ich wrażliwość na zmiany w środowisku, badanie populacji motyli może dostarczać informacji o stanie zdrowia ekosystemów.
Rozwój motyla
Proces rozwoju motyla składa się z czterech głównych etapów: jaja, larwy (gąsienicy), poczwarki i dorosłego motyla. Czas trwania każdego etapu może się różnić
- Czas inkubacji jaj motyli zazwyczaj wynosi od kilku dni do kilku tygodni, w zależności od gatunku. Po tym czasie wylęgają się małe gąsienice
- Okres, jaki gąsienica spędza na żerowaniu i rośnięciu, może wynosić od kilku tygodni do kilku miesięcy. Czas ten również zależy od gatunku motyla oraz od warunków środowiskowych i dostępności pożywienia.
- Gąsienica przepoczwarza się, tworząc twardą osłonę w postaci poczwarki. Czas, który poczwarka spędza w tym stanie, również zależy od gatunku i może wynosić od kilku tygodni do kilku miesięcy.
Żywotność dorosłych motyli może znacznie się różnić w zależności od gatunku. Ogólnie rzecz biorąc, większość motyli, zarówno dzienne jak i nocne, ma stosunkowo krótki czas życia w fazie dorosłej. Przeważnie trwa on od kilku dni do kilku tygodni. Niektóre gatunki mogą jednak żyć dłużej, nawet do kilku miesięcy.
Krótki czas życia dorosłych motyli jest częściowo związany z tym, że ich głównym celem w tym etapie jest rozmnażanie i składanie jaj, a nie długotrwałe przetrwanie. Wiele energii jest poświęcane na poszukiwanie partnera i pokładanie jaj, a nie na długowieczność.
Motyle w Górach Kaczawskich
W Geoparku Kraina Wygasłych Wulkanów można spotkać wiele różnych gatunków motyli. Poniżej kilka przykładów:
- Rusałka pawik – jest to jeden z najbardziej rozpoznawalnych motyli dziennych. Jego skrzydła mają brązowo-pomarańczowy kolor z charakterystycznymi oczkami na skrzydłach.
- Paź królowej – jest to duży motyl o brązowych skrzydłach z czarnymi i białymi plamkami. Samice mają bardziej intensywnie zabarwione skrzydła niż samce. Spotyka się go zarówno w lasach, jak i na polach kwietnych.
- Rusałka admirał – to duży motyl dzienny o czarnych skrzydłach z czerwonymi paskami i białymi plamkami. Jest jednym z najczęściej spotykanych gatunków w Górach Kaczawskich.
- Modraszek telejus – to mały motyl o niebieskich skrzydłach, które u samców mają czarne obwódki. Jest gatunkiem chronionym i spotyka się go na łąkach i w pobliżu torfowisk.
Jak obserwować motyle?
Na terenie Krainy Wygasłych Wulkanów możemy spotkać wiele gatunków motyli. Można je obserwować na słonecznych łąkach, polanach, a także na skrajach lasów czy torfowiskach. Szczególnie licznie występują w wielu miejscach na terenie Parku Krajobrazowego “Chełmy” czy na obszarze Doliny Bobru. Dobrymi lokalizacjami są również okolice Ostrzycy czy Czartowskiej Skały Podczas obserwacji motyli pamiętaj o zachowaniu delikatności i ostrożności. Unikaj łapania ich czy zakłócania ich naturalnego środowiska. Możesz zabrać ze sobą aparat fotograficzny lub lornetkę, aby lepiej widzieć i rejestrować swoje obserwacje. Pamiętaj również, że najlepszym czasem na obserwację motyli jest słoneczna i ciepła pogoda, gdy są najbardziej aktywne.
Ciekawostki
- Motyle swoje skrzydła często wykorzystują jako swego rodzaju panele słoneczne. Za ich pomocą kumulują w sobie ciepło, bez którego nie byłby w stanie latać, potrzebuje do tego zazwyczaj około 30°C.
- Każdy gatunek motyla wyróżnia się unikatową parą skrzydeł.
- Motyle posiadają wyjątkowo długie języki, zwane ssawkami. Wykorzystują je do wyciągania nektaru z kwiatów. Niektóre gatunki motyli mają języki o długości nawet dziesięciu razy większej od długości ich ciała.
- Motyle są jednymi z najbardziej znanych owadów migrujących. Niektóre gatunki przemierzają setki, a nawet tysiące kilometrów w celu znalezienia odpowiednich siedlisk i pokarmu.
- Niektóre gatunki motyli mają zdolność kamuflażu, która pomaga im ukryć się przed drapieżnikami. Ich skrzydła mogą naśladować liście lub korę drzew, co utrudnia ich dostrzeżenie.
