Dunino
Wieś, położona na prawym brzegu Kaczawy na Równinie Chojnowskiej, nie ma znaczniejszych obiektów historycznych, ale jest silnie kojarzona z bitwą nad Kaczawą, która rozegrała się 26 sierpnia 1813 r. między armią napoleońską dowodzoną przez marszałka Macdonalda i połączonymi siłami prusko-rosyjskimi pod dowództwem marszałka Blüchera.
Główną areną walk był Płaskowyż Janowicki na wschód od wsi, ale ważną rolę w przebiegu bitwy odegrała Kaczawa, gdyż przeprawy przez nią okazały się niewystarczająco drożne, aby wzmocnić przegrywające siły francuskie nowymi oddziałami i artylerią, a następnie przeprowadzić sprawny odwrót. Bitwa zakończyła się porażką armii francuskiej, która straciła między 5 a 7 tysięcy żołnierzy (zabitych i rannych), a około 1400 zostało wziętych do niewoli. Siły prusko-rosyjskie straciły 8 tysięcy ze swojego składu osobowego.
Bitwa miała bardzo duże znaczenie dla podniesienia morale armii pruskiej, a równocześnie spowodowała znaczne osłabienie ducha bojowego armii francuskiej. Wydarzenia militarne upamiętnia Muzeum Bitwy nad Kaczawą, które znajduje się przy starym młynie nad rzeką. Budynek w kształcie ośmiobocznej rotundy został wzniesiony w stulecie bitwy, w 1913 r. Można w nim obejrzeć stare grafiki, szkice sytuacyjne, elementy wyposażenia wojskowego.
Drugą pamiątką bitwy jest pomnik postawiony na wale przeciwpowodziowym przy Nysie Szalonej. Jest zbudowany z bloków piaskowca kredowego i zwieńczony piramidą z kul armatnich.
Opis: Piotr Migoń
