Złoty Las
Złoty Las to fragment wysoczyzny przylegającej do doliny Kaczawy w północnej części Pogórza Kaczawskiego, pomiędzy Krzeniowem i Jerzmanicami-Zdrojem, znany z występowania osadów rzecznych zawierających złoto na wtórnym złożu. Obszar „złotonośny” po prawej stronie doliny Kaczawy ma około 1,5 km długości i zajmuje powierzchnię około 70 ha. Jest położony od 15 do 45 m powyżej współczesnego dna doliny. Mniejszy powierzchniowo obszar występowania piasków i żwirów złotonośnych znajduje się po lewej stronie dna doliny. Cały teren jest również znany pod nazwą Zakonny Las, która to nazwa nawiązuje do faktu posiadania tego obszaru przez klasztor franciszkanów ze Złotoryi.
Występowanie złota jest związane ze żwirowiskami wysokich poziomów akumulacji rzecznej Kaczawy, z okresu poprzedzającego nasunięcie lądolodu skandynawskiego. Ponieważ utwory lodowcowe nie zawierały złota, konieczne było usunięcie nadkładu, aby dostać się do bardziej zasobnych osadów. Prace prowadzone były odkrywkowo, względnie przy wykorzystaniu płytkich szybików i sztolni. Pozostałością tych działań jest znaczne przekształcenie rzeźby terenu i obecność ukrytych w lesie licznych form antropogenicznych: lejów i nieregularnych obniżeń po wyrobiskach powierzchniowych i zapadniętych szybikach oraz parowów i wąwozów, będących śladem dawnych dróg transportu urobku. Eksploatację złotonośnych żwirów rozpoczęto w średniowieczu, a ostatnią próbę podjęto w latach 20. XX w., gdy na lewym brzegu Kaczawy wydrążono Sztolnię Świętej Jadwigi.
Opis: Piotr Migoń
