Połom
Wznoszący się nad Wojcieszowem Połom (667 m) przyciąga z daleka wzrok swoją sylwetką, w której dominują poziomy wydobywcze wielkiego kamieniołomu wapienia. Jakkolwiek obecność zakładu górniczego nie pozwala na odwiedzenie wzniesienia, to nie sposób pominąć jego opisu z racji powszechnego występowania jaskiń krasowych. Rozwinęły się one w obrębie miejscowych wapieni krystalicznych wieku kambryjskiego, sprzed około pół miliarda lat. Niestety, wiele z nich zostało bezpowrotnie zniszczonych podczas przemysłowego wydobycia, zapoczątkowanego na dużą skalę na przełomie XIX/XX w.
Jaskinie krasowe są rzadkie w Sudetach, co wynika z małej powierzchni zajmowanej przez skały wapienne, tymczasem w Połomie występowały w obfitości. Wspomnieć należy przede wszystkim o Jaskini Północnej Dużej (103 m dł.), znanej ze znalezisk szczątków zwierząt plejstoceńskich dokonanych w latach 30. XX w., Jaskini Gwiaździstej – niegdyś drugiej pod względem długości (565 m dł.) w Sudetach, Szczelinie Wojcieszowskiej – najgłębszej z jaskiń sudeckich (112,6 m głębokości), niewiele płytszej Jaskini Jasnej (95 m deniwelacji), Jaskini Nowej (227 m dł.) nad zalanym wodą dawnym wyrobiskiem bezpośrednio powyżej miasta oraz wyróżniającej się efektowną szatą naciekową Jaskini Kryształowej (130 m dł.).
Jaskinie Połomu są geologicznie stare, a ich wiek sięga zapewne połowy ery kenozoicznej. Wraz z dźwiganiem Sudetów i pogłębianiem doliny Kaczawy powstawały kolejne, coraz niżej położone korytarze jaskiniowe.
Opis: Piotr Migoń
