Złotoryja leży w północnej części Pogórza Kaczawskiego, ze starym miastem położonym wysoko nad dnem doliny Kaczawy. Historia miasta jest bogata i dobrze udokumentowana. Jej początki są związane z powstaniem osady górniczej na przełomie XII/XIII w., której mieszkańcy trudnili się wydobyciem złota z osadów rzecznych. W 1211 r. osada otrzymała od księcia Henryka Brodatego prawa miejskie – jest to najstarszy udokumentowany przypadek nadania praw miejskich na Śląsku. Obecnie znakiem rozpoznawczym miasta są nawiązania do tradycji górniczych, czego wyrazem była organizacja krajowych i międzynarodowych zawodów w płukaniu złota.
Wśród licznych obiektów historycznych znajdują się wydłużony Rynek, rozdzielony blokiem ratuszowym na dwie części, Fontanna Delfina z 1604 r. na Rynku Górnym, neorenesansowy ratusz z lat 1843–52, zabytkowe kamienice w Rynku, tzw. Dom Burmistrza przy ul. Konopnickiej z 1735 r., z ozdobnym barokowym portalem, Muzeum Złota, Baszta Kowalska – jedyna ocalała ze średniowiecznych obwarowań miasta, o wysokości 22,5 m, fragmenty murów miejskich. W północno-zachodnim zboczu Góry Mikołaja udostępniona do zwiedzania została Kopalnia Złota „Aurelia”. Posiada ona jeden główny korytarz z krótkimi korytarzykami bocznymi, o całkowitej długości około 100 m. W rzeczywistości nie miała nic wspólnego z wydobyciem złota, tylko z poszukiwaniami kruszców. Najstarsze części pochodzą z XVII w., boczne chodniki były kute w XX w.
Opis: Piotr Migoń
